[RasitTunca]

Günlerin Hayırlı Ve Nakıs Saatleri Hakkında ibrahim Hakkı Hazretleri Marifetnamesinde Şöyle Yazmıştır:

Mülkünde olanların hakikatlerini Allah daha iyi bilir. Fakat yedi gezegen yıldızın,

yeryüzünde, ufuklarda, saat be saat nöbete olan tesir saatlerini, bu tarihten önce tabir ve beyan eylediğimiz Türkçe manzume, bu makama münasip görülüp yazılmıştır.

NAZM

Hüda’ya şükür kim halk etti bunca encüm ve eflak

Salat ol dostuna olsun ki şanında demiş “lavlak”

Ve bade Hakkı der lim-i felek sırrın ayan ettim

Otuz beyt içre nahs ve sa’d sââtı beyan ettim

İki âlemde bir bildim müessir zât-ı Mevlayı

Veli rabt eylemiş esbaba ednâyı hem a’lâyı

Eğer bilmek dilersen olduğun saat ne saattir

Ne kevkeb hükm eder ol dem nehûset ya saadettir

Yedi gece yedi gün gün batıb doğduğu ân içre

Yedi seyyareden bul kangı hâkimdir zaman içre

Ki her gün haftadan her gece bir seyyarenindir kim

O eb ol ruzun evvel saatinde hem odur hâkim

Heman hıfz et yedi lafzını yedi gün ybil yedi kevkeb

Edes biyr çahh deld hesi ve reh zühaldir hep

Evail-i harf için hevvez olmuş hafta eyyamı

Huruf-u sâniye şeb-i sâlise gün hâkimi nâmı

Şeb-i pazar utarit ertesi müşteri talib

Şeb-i se şebneye zühre zühal çarşamba şeş gâlip

Hamîs akşamı şems ve cuma akşamında meh şâmil

Şeb-i sebt oldu merih ol huruf-u sâniye kâmil

Pazar şems ertesi meh salı merih erbaaya tîr

Hamîse müşteri cumaya zühreye sebte keyyân-ı mîr

Yedi lafz içre şeb hem ruz-u evâil saatinden al

Yukarıdan yedi seyyareyi tertib ie say gel

Zühalden müşteri merih ve şems ve zühreye hoş yet

Utaritle kamerden geç bu tertib üzre hem devr et

Birer saat hükümetle olur seyyareler kaim

Gecedir oniki saat gündüz hem oniki daim

Gece gündüz yirmidört olur ysaat ki sânîdir

Değildir müstevî bunda murad ancak zamanîdir

Zamanî ysaatin miktarı artar eksilir bile

Adedle muhtellif olmaz şeb ve rûz tûl ve kasr ile

Neharın kavsini hem onikiye kısmet kıl

Bu saatin iri daim ona nısf-ı südüsdür bil

Şeb ve rûz tûl ve kasr ile kıyas et saati böyle

Tulu ve hem gurubun geçmişin bul hoş hesab eyle

Geçen saati bul zulemden ya rubu öğren ya üstürlab

Gaymde yapma saati bu saatten zamanı ya

Zamanî saati beraber yedi seyyareye ver gil

Ne kevkeb olduğu vakte gelirse hâkim anı bil

Zühaldir nahs-ı ekber saati hem ağır olurmuş

Mekânı çarh-ı sâbidir bina yap başlama hiç iş

Mübarek müşteridir su’d-u ekber saatin hoş bil

Nakl ü bey’ ve şira tezvic edip her şuğula ol mail

Cihan-ı merihe mahkum oluğu ysaat hiç iş etme

Çün oldur nahs-ı asgar pes kan aldır kimseye gitme

Mübarek şems hükmünde taleb kıl cümle yârânı

Mekanı çarh-ı râbidir ziyaret eyle sultanı

Çün zühre su’d-u asgardır o saat ictima eyle

Müferreh sohbet et hoş söz güzel savt istima eyle

Utarit müntezicdir ol zaman yaz nüsha hem mektub

Kitab oku okut nakş et hesab etek olur mergub

Kamer su’d oldu bu gökte o saatte sefer hoştur

Ticaret şirket ve irsal-i mektub ve haber hoştur

Yedi seyare ahkâmı bu tertib üzere kanundur

Gel ey Hakkı bil ol Hak’kı ki cümle hükm anındır

Kamu nahsi kau su’du kamu şerri kamu hayrı

Hep edib eyleyen Hak’dır bir anı bil unut gayri

Ko üç mevlidi dört ümmü yedi âbâî ne tâkı

Kamusu hâlik ve fâni hüve’l-hayyü hüve’l-bakî


TÜRKÇESi

Marifetname'den Seçmeler: Günlerin Hayırlı ve Uğursuz Saatleri

"Günlerin Hayırlı ve Uğursuz Saatleri Hakkında İbrahim Hakkı Hazretleri Marifetname’sinde Şöyle Yazmıştır: Mülkünde olanların hakikatlerini Allah daha iyi bilir. Fakat yedi gezegen yıldızın, yeryüzünde, ufuklarda, saat be saat nöbette olan tesir saatlerini, bu tarihten önce yazdığımız Türkçe manzume (şiir), bu makama uygun görülüp yazılmıştır.

NAZIM (Şiir)

Şükürler olsun Hüdâ'ya ki, bunca yıldızı ve gök katını (eflak) yarattı. Salat (dua) o sevgili dosta olsun ki, şanı için 'Lavlak (Sen olmasaydın)' denilmiştir. Ve sonra Hakkı der ki: Felek ilminin sırrını açığa vurdum. Otuz beyit (ikilik) içinde uğursuz (nahs) ve uğurlu (sa'd) saatleri beyan ettim.

İki âlemde de müessir (tesir eden) Zat'ı, yalnızca Mevlâ (Allah) olarak bildim. Ancak O (Allah), en aşağıdan (ednâ) en yüceye (a’lâ) kadar her şeyi sebeplere bağlamıştır. Eğer bilmek istersen, içinde bulunduğun saat ne saatidir, Hangi gezegen hükmeder o an; uğursuzluk (nehûset) mu, yoksa mutluluk (saadet) midir?

Yedi gece ve yedi gün, güneşin batıp doğduğu an içinde, Yedi gezegenin hangisi zaman içinde hâkimdir, onu bul. Haftanın her gününün ve her gecesinin hâkimi bir seyyaredir (gezegen) ki, O günün (ruzun) ilk saatinde de hâkim odur.

Hemen yedi lafzı, yedi günü ve yedi gezegeni ezberle: "Edes biyr çahh deld hesi ve reh zühaldir hep." (Bu kısım, gezegenleri ve günleri sırasıyla temsil eden bir şifre veya kısaltma olabilir). Haftanın günleri için ilk harfleri "Hevvez" olmuştur. İkinci harfler, gecenin ve üçüncü harfler günün hâkimi ismidir.

Pazar gecesi Utarit (Merkür), ertesi gün (Pazartesi) Müşteri (Jüpiter) talip (hâkim). Salı gecesi Zühre (Venüs), Çarşamba gecesi Zühal (Satürn) altı gâlip (hâkim). Perşembe akşamı Şems (Güneş), Cuma akşamında Meh (Ay) şamil (hâkim). Cumartesi gecesi Merih (Mars) oldu, o ikinci harfler tamamlandı.

Pazar Şems (Güneş), ertesi (Pazartesi) Meh (Ay), Salı Merih (Mars), Çarşamba Tîr (Utarit/Merkür). Perşembe Müşteri (Jüpiter), Cuma Zühre, Cumartesi Keyvân-ı Mîr (Zühal/Satürn) (hâkimdir).

Yedi lafız içinde, hem gecenin hem de günün ilk saatinden al, Yukarıdan yedi gezegeni tertip (sıra) ile say ve gel. Zühal’den (Satürn), Müşteri (Jüpiter), Merih (Mars) ve Şems’e (Güneş) hoşça ulaş, Utarit (Merkür) ile Kamer’den (Ay) geç, bu tertip üzere devir (dönüş) et.

Gezegenler, birer saat hükümetle (hâkimiyetle) kaim (ayakta) olurlar. Gece on iki saattir, gündüz de daima on iki (saattir). Gece ve gündüz yirmi dört saat olur ki, bu saniye (dakika) ile ölçülür. Burada murat edilen, düz (müstevî) saat değil, zamanî saattir.

Zamanî saatin miktarı artar ve eksilir (mevsimlere göre). Ancak şeb (gece) ve rûz (gündüz), uzunluk ve kısalık ile adette (on iki saat olma) farklı olmaz. Gündüzün (Neharın) yayını on ikiye böl. Bu saatin mikdarının daima onun nısf-ı südüsü (altıda birinin yarısı, yani on ikide biri) olduğunu bil.

Gece ve gündüzün uzunluk ve kısalıklarını kıyaslayarak saati böyle (hesapla), Tulu (doğuş) ve gurubun (batışın) geçenini bul, hoşça hesap eyle. Geçen saati zulemden (karanlıkta) ya da rubu (bir ölçüm aleti) veya usturlap (astronomi aleti) ile bul. Bu saatten (hesaplanan) zamanî saati, gaybda (gizli/bilinmeyen yerde) yapma.

Zamanî saati beraberce yedi gezegene ver, Hangi gezegenin hâkim olduğunu, vakti geldiğinde anı bil.

Zühal (Satürn): Nahs-ı ekberdir (en büyük uğursuz), saati hem ağır olurmuş. Mekânı çarh-ı sâbittir (en dış gök katı), bina yapma, hiçbir işe başlama.

Müşteri (Jüpiter): Su’d-u ekberdir (en büyük uğurlu), saatinin hoş olduğunu bil. Nakil, alım-satım, evlilik yap ve her işe meyil et (başla).

Merih (Mars): Hükmünde oluğu saatte hiç iş etme. Çünkü o, nahs-ı asgardır (küçük uğursuz), bu yüzden kan aldırma, kimseye gitme.

Şems (Güneş): Mübarek hükmünde, bütün dostlarını (yârânı) talep kıl. Mekânı çarh-ı râbidir (dördüncü gök katı), sultanı (yüksek mertebeli kişiyi) ziyaret eyle.

Zühre (Venüs): Su’d-u asgardır (küçük uğurlu), o saatte toplanma (ictima) eyle. Keyifli sohbet et, hoş söz ve güzel ses (müzik) dinle.

Utarit (Merkür): Müntezicdir (karma, ne tam uğurlu ne tam uğursuz), o zaman nüsha (suret) ve mektup yaz. Kitap oku, okut, nakş et (işle), hesap et ki makbul olur.

Kamer (Ay): O gökte uğurlu oldu, o saatte sefer (yolculuk) hoştur. Ticaret, ortaklık, mektup gönderme ve haber (almak) hoştur.

Yedi gezegenin ahkâmı (hükümleri) bu tertip (sıra) üzere kanundur. Gel ey Hakkı, O Hak’kı bil ki, bütün hüküm O’nundur. Bütün uğursuzluğu, bütün uğurluluğu, bütün şerri, bütün hayrı, Hep edip eyleyen Hak’tır; bir an onu bil, gayrısını (başkasını) unut.

Ko üç mevlidi (doğum yeri/zamanı), dört ümmü (ana), yedi âbâî (baba), ne tâkı (kemeri/kemer burcu). Hepsi yok olacak ve fanidir. Hüve’l-Hayyü Hüve’l-Bakî (O, Hayy'dır, yani daima diridir; O, Baki'dir, yani daima kalıcıdır)."

Bu metin, Klasik Osmanlı/İslam Astrolojisinin ve İlm-i Nücum'un (Yıldızlar İlmi) temel bir özeti ve saatlerin gezegenlerle ilişkilendirilerek, hangi işlerin hangi saatte yapılmasının uygun olduğunu belirten bir kılavuzdur.



NAZIM

Hamd o Allah'a ki yektadır ol
Dahi dâna ve tüvânâdır ol
Ona mahsus ve müsellemdir hem
Mû be mû cümle umur-u âlem
Mutasarrıf odur eşyaya tamam
Ne havas arada her giz ne avam

İkinci Madde

Ay yıldızının burçlar itibari ile olan özellikleri ve ihtiyarlarını bildirir.

Ey aziz, malûm olsun ki, müneccimler, ayın her burç ile başka bir tesirini tecrübe ettiklerini takvim ile yazmışlardır. Şimdi o takvimi, bundan önce Türkçe olarak nazmetmiş iken o manzumemizi buraya yazmak münasip görülmüştür.

NAZIM

Bismike Allahümme yâ emine'l-hutar
İbtede'nâ bi ihtiyarhât'il-kamer

Hamd lillah çok salât ve çok selâm
Ol Resul ve âll ü suhhune müdam

Badehü der Hakkı bilgil ey beğim
Ehl-i hey'et kavlidir bu dediğim

Çâr unsur üzeer çarh-ı kürrât
Kaplamış birbirin sık tabakât

Pes besal misli olur mecmuu top
Merkez-i arz olmuş esgal-i cezûb

Ol vasattır merkez-i âlem heman
Her cihetten esgal ol nokta nihan

Çarh-ı a'zam kim muhit-i cümledir
Cüm-ı atlastır deyme encümledir

Her cihetten o mahdud fevktir
Günde bir devr etmede bir şevkdir

Kim 24 saatte müdam
Şarktan garba eder devrin tamam

Hem içinde olan eflâkı bile
Döndürür kendiyle şarkî garp ile

Gece gündüz her tulu ve her gûrûb
Kutb-u âlem üzre devrinden olup

Çarh-ı sâminde 12 burç bil
Mıtıkada her birin sî sehm kıl

Hep sevabitle ol olmuş muhteşem
Kutb-u âlemden cüda kutb üzre hem

Garpdan şarka döner âhestece
Olsa yetmiş yıl gider bir derece

Garpdan şarka Zühal dahi gider
O iki burcu otuz yıl kat eder

Müşteri hem Garpdan şarka gider
12 yılda heman bir devr eder

Garpdan Merih hem deveran eder
Bir yıl 11 ayda bir devre gider

Çarh-ı sâmin kutbu doğrusunda tam
Şems hem çarhıyle devr eyler müdam

Garpdan şarka güneş dahi gider
yılda bir 12 burcu kat' eder

Yılda bir hem çarh-ı zühre devir eder
Garpdan şarka Utarit hem gider

Cümlenin tahtındadır devr-i kamer
Sürat üzre kendi çarhıyle döner

Gardan şarka dahi ay devr eder
Devresin 28 günde gider

Çarh-ı sâmin 12 kısım olunur
San kavun 12 dilim bulunur

Her kısım bir burç adıyla asl olur
Kevn her üçünde ike bir fasl olur

Çün hamel sevr ile cevzâdır bahar
Fasl-ı Yay Seretan Esed Sünbüle dâr

Fasl-ı güz Mizan ve Akrep gas tut
Hem şitadır burç-u Cedî ve Delv ve Hut

12 burç 12 aydır müdam
Rum ayın otuz gün akdem bil tamam

Bu buruca etmeden tahvil gün
On gün akdem Rum ayın başla bütün

Bil bahar âzar nisan ve eyâr
Yaz haziran temmuz tabah-ı hâr

Hem harîf eylal ve teşrinin nâm
Kış dü kanun ve şubat olmuş tamam

Bil her ayda hangi burca gün gider
Her ayın kaçında gün tahvil eder

Mâh-ı âzar ol fasl-ı bahar
Olmuş eyyamı otuz bir gün nehar

Onbirinci gün güneş tahvil eder
Hem hamek burcunda otuz gün gider

Ol burç-u hamel nevruz olur
Pes beraber ol şibih ol ruz olur

Mah-ı nisan evsat-ı fasl-ı rebi'
Olmuş eyyamı otuz gün ey şeci'

Aşırında şems hem tahvil eder
burç-u sevr içre otuz bir gün gider

Mah-ı mayıs ahir-i fasl-ı bahar
Olmuş eyyamı otuz bir gün nehar

On birinci gün güneş tahvil eder
Hem hamek burcunda otuz gün gider

Ol burç-u hamel nevruz olur
Pes beraber ol şibih ol ruz olur

Mah-ı nisan evsat-ı fasl-ı rebi'
Olmuş eyyamı otuz gün ey şeci'

Aşırında şems hem tahvil eder
burç-u sevr içre otuz bir gün gider

Mah-ı mayus ahir-i fasl-ı bahar
Bil otuzbirdir ona leyl ve nehar

Onbirinci gün güneş tahvil eder
burç-u cevzada otuz bir gün gider

Bil haziran ol sayf ey beşer
Hem otuz gün on içinde gün döner

Onbirinde şems hem tahvil eder
Seretan burcun otuz bir gün geçer

Mah-ı temmuz evsat-ı sayf ey hümam
Olmuş eyyamı otuz bir gün tamam

Onikinci günü gün tahvil eder
Hem esed burcun otuz bir gün keser

Bil ağustos ahir-i sayf ol zaman
Olmuş eyyamı otuz bir gün heman

Onikisine güneş tahvil eder.
Sünbüle burcun otuz bir gün geçer

Mah-ı eylül evvel-i fasl-ı harif
Olmuş eyyamı otuz gün ey zarif

Onikinci gün güneş tahvil eder
burç-u mizan içre otuz gün gider

burç-u mizan evveline gelse gün
O geceye hem beraberdir o gün

Mah-ı teşrin ol evsattır güze
Ermiş eyyamı otuz bir gündüze

Onikinci gün güneş tahvil eder
burç-u Akrep'ten otuz günde gider

Bil güzün teşrin-i sâni âhiri
Ol otuz gündür tamam ol mahrî

Onbirinde güneş hem tahvil eder
burç-u kavs içine otuz gün gider

Mah-ı kanun ol fas-ı şita
Hem otuz bir gün anı bil ey fetâ

Onbirinde burç-u cediye gün gelir
Rebinin evveli ol gün olur

Gün döner uzanmayı şebden alır burç-u
Gedî içre gün otuz gün kalır

Evsatı kanun-u sânidir kışın
Hem otuz bir gündür anı sayışın

Aşırinde burç-u delve gün gider
Hem otuz günde o burcu kat' eder

Bil kışın sonu şubatı gücük ay
Üç 28 gün rebi say

Sal-ı râbi dört rubu' bir gün olur
Pes şubat yirmidokuzu bulur

Tasiinde burc-u huta gün gider
Hem otuz günde o yburcu seyr eder

Çün hamel burcunda gün firuz olur
Bil tamam olup yine nevruz olur

İbtiday,ı sal şemsi mart bil
Hem şuhur-u rumî istihrac kıl

Lafz-ı ebced hevvez olmuş heft harf
Herbiri bir aya mahsu oldu zarf

Mart hâ ebril elf cim mayıs al
Ve o haziran hemze temmuz âb dal

Za'dır eylül ve dü teşrin ba ve ha
Hem kanun za cim eşşbat ve o şeha

Hıfz et ebced ve zevabid hevvez beced
Hez ebced hevvez hüve ile ad

Kim bu yirmisekiz harfin geri
Harf-ı bâzâr ola her yılda biri

Bil yüzaltmışaltıdır tarih-i sal
Marttadır bâzâr ebced lafzında dal

Ertesi sal ol bâzâr ha'ya gider
Hem bu tertib üzre daim devr eder

Olsa âzerle muharrem bir o yıl
Sal tedahül ede bir ysa tarh kıl

Kim otuzüç yıl otuzüç mark olur
Sal muharremle otuzdördü bulur

Gel dilerysen şehr-i rumun gurresin
Harfini cem et hazâr harfiyle hîn

İbtida hafta durur yevm-i ahad
Başla ol mecmuu bundan eyle ad

iki haftadan ne gün gâyet bulur
Gurresi ol ayn ol günden olur

Çün muharremdir Arabda res-i sal
Gurre-i şehri kamerdir hem hilâl

Za muharrem ba safer ha'dır âd
Dü rebia ve o elifdir dü cemad

Ba receb şaban dal ha ramazan
Za'yı şevval ka'de elf cim hicce dân

Heşt harf oldu ehec zedbud heman
Her biridiry bir sene hâkim olan

Binyüzaltmışaltıya çün geldi sal
Hâkim sal ol muharrem oldu dal

Ertesi yıl hâkim-i saldır elif
Devr-i daimdir hiç olmaz muhtelif

Bilmek istersen hilal ne gündür ol
Harini hâkimle cem et gurre bul

Gurre-i şehr-i hilali hem tamam
İki hafta günlerinde bul ümdam

İbtida şemsin mekanın bulasın
Ta buruc-u mâhı andan bilesin

Bir derece gün gider her gün heman
Ay gider onüç derece ol zaman

Ay günü her gün oniki derece
Çün geçer böyle hesap et her gece

Pes şuhur-u rumdan bil şemse ay
Kaç gece geçmiş hilal ol mahı say

Ta ki malum ola andan cay-ı mah
Maha ne burcun kaçıdır seyrgâh

Anda iken meh ne iştir ihtiyar
Kim ayın her burcda bir hükmü var

Ya ayın geçmiş şebin tazif kıl
Beş aded hem zam edib kaç oldu bil

ol aded kaç kere beş olduysa say
Kangı burc olmuş dahi bil şemse ay

Şemsden başla beşer her burca ver
Baştan azı sayma burc-u maha er

Çün hamel burcunda hoş bulunsa ay
Her işi bede' etmeği sen yahşi say

Gelse bur-u sevre tezvic ve nikâh

Kıl ticaret hem bina hayr ve salah

Gelse meh cevzâya kat eyle siyab
İlm oku hem al akar ve al devvab

Seretana hoştur irsal-i haber
Şurb-i müshil yahşidiry nakl ve sefer

Meh esedde arz-ı hâcet yahşidir
Zür' ve tamir ve hacamat yahşidir

Sünbüle burcunda olsa key cedîd
Sohbet-i nisvan münasib al abîd

Gelse meh mizana kıl bey' ve şira
Eyle sohbet dinle lehan iç deva

Burc-u akrebde gerek tuhr ve ifaf
Uzlet ve semt ve firag ve itikâf

Kıl hacamat gelse burc-u kavse ay
Lebs ve istihmam ve halkı yahşi say

Gelse burc-u cedîye kıl sayd ve şikâr
Hufr âbar ve ziraat eyle kâr

Gele burc-u delve hoştur kevb
Vaz'-ı bünyad duhul-ü belde hûb

Huta gelse eyle deryada sefer
Ahd ve şirkettir ticaret-u muteber

Binyüz altmışaltı tarihinde tam
Buldu yüz beyt içre takvim ihtitam

Hakkı ettin ihtiyârâtı beyan
Hakka her halde tevekkül kıl heman

Alem,i ecsâmı çün buldun hayal
Alem-i ervaha gel hoş bunda kal.

(Tehlikelerden emin eden Allah'ın ismiyle ayın ihtiyarlarına başladık. Hamd Allah için, çok salat ve çok selam Resule, aline ve ashabına olsun sürekli


TÜRKCESi

Bu oldukça uzun ve eski Türkçe bir metin. İçinde hem mensur (düz yazı) hem de manzum (şiir) kısımlar var, üstelik astrolojik ve takvime dair bilgiler içeriyor. Çeviride, eski kelimeleri günümüz Türkçesine yakınlaştırmaya çalıştım.

Türkçe Tercümesi (Tamamı)

NAZIM (Manzum Kısım)

Hamd o Allah'a ki tektir O, Aynı zamanda bilgin ve kudretlidir O. Ona mahsustur ve teslim edilmiştir de, Zerre zerre âlemin tüm işleri. Eşyaya hükmeden Odur tamamen, Ne özel kişiler (havas) ne de halk (avam) arada bir şey yapamaz.

İkinci Madde

Ay yıldızının burçlar itibariyle olan özellikleri ve elverişli zamanlarını bildirir.

Ey aziz dost, bilinsin ki müneccimler (astrologlar), ayın her burçta farklı bir etki gösterdiğini takvimlerine yazmışlardır. Şimdi o takvimi, daha önce Türkçe olarak nazmetmişken (şiirleştirmişken), o manzumemizi buraya yazmak uygun görülmüştür.

NAZIM (Manzum Kısım)

Bismike Allahümme yâ emine'l-hutar İbtede'nâ bi ihtiyarhât'il-kamer

(Ey tehlikelerden emin kılan Allah'ım, Senin isminle ayın elverişli zamanlarına başladık.)

Hamd Allah için, çok salât ve çok selâm O Resul'e ve âl'ine, ashabına olsun sürekli.

Bundan sonra hakkı öğren ey beyim, Bu dediklerim ilim ehlinin (hey'etçilerin) sözüdür.

Dört unsur üzerine dönen küreler (gök küreleri), Sık tabakalar halinde birbirini kaplamış.

Böylece hepsi bal gibi bir top olur, Arzın merkezi en ağır cazibe merkezi olmuş.

O ortadır, âlemin merkezi hemen, Her cihetten en ağır (nokta) o noktada gizlidir.

En büyük felek ki her şeyi kuşatmıştır, Yedi kat gök (atlas) kubbesidir, daima yıldızlarla doludur.

Her yönden o, en üst sınırdır, Günde bir devir yapmada bir şevktir.

Ki 24 saatte sürekli, Doğudan batıya devrini tamamlar.

Hem içinde olan felekleri bile, Kendisiyle birlikte doğudan batıya döndürür.

Gece gündüz her doğuş ve her batış, Âlemin kutbu (ekseni) üzerinde dönmesinden olur.

Sekizinci felekte 12 burç olduğunu bil, Burçlar kuşağında her birini otuz kısım kıl (derece).

Hep sabit yıldızlarla o (burçlar) muhteşem olmuş, Âlemin kutbundan ayrı, başka bir kutup üzerinde de.

Batıdan doğuya döner yavaşça, Yetmiş yılda bir derece gider.

Batıdan doğuya Zühal (Satürn) de gider, O, iki burcu otuz yılda kat eder.

Müşteri (Jüpiter) de batıdan doğuya gider, 12 yılda hemen bir devir eder.

Merih (Mars) de batıdan döner, Bir yıl 11 ayda bir devir eder.

Sekizinci feleğin kutbu doğrusunda tam, Güneş de feleğiyle sürekli devir eyler.

Güneş de batıdan doğuya gider, Bir yılda 12 burcu geçer.

Yılda bir kez Zühre (Venüs) feleği de devir eder, Utarit (Merkür) de batıdan doğuya gider.

Ayın devri hepsinin altındadır, Kendi feleğiyle süratle döner.

Ay da batıdan doğuya devir eder, Devrini 28 günde tamamlar.

Sekizinci felek 12 kısma ayrılır, Sanki kavun 12 dilime bölünmüş gibidir.

Her kısım bir burcun adıyla asıl (temel) olur, Her üç burçta bir mevsim (fasıl) olur.

Koç, Boğa ve İkizler ilkbahardır, Yaz mevsimi Yengeç, Aslan, Başak'tır.

Sonbahar mevsimi Terazi ve Akrep'tir, Kış ise Oğlak, Kova ve Balık burçlarıdır.

12 burç sürekli 12 aydır, Rumi ayların otuz gün önceden başladığını bil tamamen.

Bu burçlara gün geçmeden (tahvil etmeden), On gün önce Rumi ayını tamamen başla (hesaplamaya).

Bil ki ilkbahar Azar (Mart), Nisan ve Eyyar (Mayıs)'dır. Yaz Haziran, Temmuz, Tabah-ı Hâr (Ağustos)'dır.

Sonbahar Eylül, Teşrin-i Evvel ve Teşrin-i Sâni'dir, Kış ise Dü Kanun (Ocak), Şubat olmuş tamamen.

Her ayda hangi burca gün gider, Her ayın kaçında günün burç değiştirdiğini (tahvil ettiğini) bil.

Mart ayı (Azar) o ilkbahar mevsimidir, Günleri otuz bir gündür gündüz.

On birinci gün güneş burç değiştirir, Koç burcunda otuz gün gider.

O koç burcu nevruz olur, O zaman gece ile gündüz beraber olur.

Nisan ayı ilkbahar mevsiminin ortasıdır, Günleri otuz gündür ey cesur!

Onuncu gününde güneş burç değiştirir, Boğa burcu içinde otuz bir gün gider.

Mayıs ayı (Mayıs) ilkbahar mevsiminin sonudur, Günleri otuz bir gündür gündüz.

On birinci gün güneş burç değiştirir, Koç burcunda otuz gün gider.

O koç burcu nevruz olur, O zaman gece ile gündüz beraber olur.

Nisan ayı ilkbahar mevsiminin ortasıdır, Günleri otuz gündür ey cesur!

Onuncu gününde güneş burç değiştirir, Boğa burcu içinde otuz bir gün gider.

Mayıs ayı ilkbahar mevsiminin sonudur, Otuz bir gündür gece ve gündüz olarak bil onu.

On birinci gün güneş burç değiştirir, İkizler burcunda otuz bir gün gider.

Bil ki Haziran ey insan, o yaz mevsimidir, Otuz gün içinde gün döner (burç değiştirir).

On birinde güneş burç değiştirir, Yengeç burcunu otuz bir gün geçer.

Temmuz ayı ey yüce kişi, yaz mevsiminin ortasıdır, Günleri otuz bir gün olmuş tamam.

On ikinci günü gün burç değiştirir, Aslan burcunu otuz bir gün keser (geçer).

Bil ki Ağustos o zaman yaz mevsiminin sonudur, Günleri otuz bir gündür hemen.

On ikisine güneş burç değiştirir. Başak burcunu otuz bir gün geçer.

Eylül ayı sonbahar mevsiminin başlangıcıdır, Günleri otuz gündür ey zarif!

On ikinci gün güneş burç değiştirir, Terazi burcu içinde otuz gün gider.

Terazi burcunun başına gün gelirse, O geceye de o gün beraberdir.

Ekim ayı (Teşrin-i Evvel) sonbaharın ortasıdır, Günleri otuz bir gündür.

On ikinci gün güneş burç değiştirir, Akrep burcundan otuz günde gider.

Kasım ayını (Teşrin-i Sani) sonbaharın sonu olarak bil, Tamamen otuz gündür o ay.

On birinde güneş burç değiştirir, Yay burcu içine otuz gün gider.

Ocak ayı (Kanun-u Evvel) kış mevsimidir, Otuz bir gün olduğunu bil ey yiğit!

On birinde Oğlak burcuna gün gelir, O gün ilkbaharın (veya Rabi'ul-evvel'in) başlangıcı olur.

Gün döner, geceden uzanmayı alır, Oğlak Burcu içinde gün otuz gün kalır.

Kışın ortası Kanun-u Sani (Şubat)'dir, Otuz bir gündür, sayışını bil.

Onuncu gününde Kova burcuna gün gider, Otuz günde o burcu geçer.

Kışın sonu Şubat'tır, küçük ay, Dört yılda bir 28 gün say.

Dördüncü yılın dördüncü çeyreği bir gün olur, Böylece Şubat yirmi dokuzu bulur.

Dokuzunda Balık burcuna gün gider, Otuz günde o burcu seyr eder.

Koç burcunda gün parlak olunca, Bil ki tamamlanıp yine nevruz olur.

Güneş yılı başlangıcı Mart ayını bil, Rumi ayları da ona göre çıkar.

Ebced kelimesi (harfleri) haftanın harfleri olmuş, Her biri bir aya mahsus kap olmuş.

Mart Hâ, Nisan Elif Cim, Mayıs Al, Ve o Haziran Hemze, Temmuz Âb Dal.

Zâ'dır Eylül ve iki Teşrin Ba ve Hâ, Hem Kanun Zâ Cim, eş-Şubat ve o Şehâ.

Ebcedi ve zevabid hevvez beced'i ezberle, Hez ebced hevvez hüve ile say.

Kim bu yirmi sekiz harfin geriye kalanı, Her yılın bir bâzar harfi ola.

Bil ki yılın tarihi yüz altmış altıdır (1166 Hicrî/Miladi), Mart ayında bâzar harfi Ebced lafzında Dal'dır.

Ertesi yıl o bâzar Hâ'ya gider, Bu tertip üzere daima devr eder.

Eğer Mart ile Muharrem bir olursa o yıl, Yıl müdahale ederse (birleşirse) bir say.

Kim otuz üç yıl otuz üç işaret olur, Yıl Muharrem ile otuz dördü bulur.

Eğer Rumi ayının başlangıcını dilersen, Harfini hükümdarla (hakim harfle) topla, başlangıcı bul.

Haftanın başlangıcı Pazar günüdür, Başla, o toplamı bundan say.

İki haftadan hangi günde sona ererse, Ayın başlangıcı o gün olur.

Çünkü Muharrem Araplarda yılbaşıdır, Ayın başlangıcı da kamerî (ay) hilaldir.

Muharrem Za, Safer Ba, Hâ'dır Âd, İki Rebi' ve o Elif'tir iki Cemad.

Ba Receb, Şaban Dal, Hâ Ramazan, Zâ'yı Şevval, Kâ'de Elif Cim, Hicceten bil.

Sekiz harf oldu Ehec Zebud hemen, Her biri bir yılın hakimidir.

Bin yüz altmış altıya yıl geldiğinde, O yılın hakimi Muharrem Dal oldu.

Ertesi yılın hakimi Elif'tir, Devri daimi hiç farklı olmaz.

Hilalin hangi gün olduğunu bilmek istersen, Harfini hakimle topla, başlangıcı bul.

Ayın başlangıcını tamamen, İki haftanın günlerinde bul sürekli.

Önce güneşin yerini bulursun, Oradan ayın burçlarını bil.

Güneş her gün bir derece ilerler, Ay ise o zaman on üç derece gider.

Ay her gün on iki derece (ilerler), Böylece her gece hesap et.

Rumi aylardan güneşe göre ayı bil, Hilal o ayın kaç gecesi geçmiş say.

Ta ki ondan ayın konumu anlaşılsın, Ay hangi burcun kaçıncı derecesinde seyrediyor.

Ay orada iken hangi işler hayırlıdır (ihtiyar), Çünkü ayın her burçta bir hükmü vardır.

Yahut ayın geçmiş gecesini iki katına çıkar, Beş adet de ekle, kaç olduğunu bil.

O sayı kaç kere beş olduysa say, Hangi burç olduğunu da güneşe göre bil.

Güneşten başla, her burca beş (sayı) ver, Baştan azını sayma, ayın burcuna ulaş.

Koç burcunda ay güzel bulunursa, Her işe başlamayı sen iyi say.

Boğa burcuna gelirse evlilik ve nikâh, Ticaret yap, bina yap, hayır ve salah (iyilik) yap.

Ay İkizler'e gelirse elbiseleri kes, İlim oku, emlak al ve hayvan al.

Yengeç'e haber göndermek hoştur, Müshil içmek, taşınmak ve yolculuk iyidir.

Ay Aslan'da olursa ihtiyaç arz etmek iyidir, Ekin ekmek, tamirat yapmak ve hacamat iyidir.

Başak burcunda olursa çok yeni bir iş, Kadınlarla sohbet ve köle almak uygundur.

Ay Terazi'ye gelirse alışveriş yap, Sohbet et, ezgi dinle, ilaç iç.

Akrep burcunda temizlik ve iffet gerekir, Uzlet (yalnızlık), sükunet, boş zaman ve itikâf (bir yere kapanma).

Ay Yay burcuna gelirse hacamat yap, Elbise giymeyi, yıkanmayı ve saç kesmeyi iyi say.

Oğlak burcuna gelirse avlan ve şikâr (avcılık) yap, Kuyu kaz ve ziraatle meşgul ol.

Kova burcuna gelmesi hoştur, Bina yapmak, beldeye girmek güzeldir.

Balık'a gelirse denizde sefer yap, Sözleşme ve ortaklık, ticaret makbuldür.

Bin yüz altmış altı tarihinde tam, Yüz beyit içinde takvim sona erdi.

Hakkı'nın açıkladığı elverişli zamanları (ihtiyârâtı) beyan ettin, Her durumda Allah'a tevekkül kıl hemen.

Cisimler âlemini bir hayal bulduğun zaman, Ruhlar âlemine gel ve burada hoşça kal.

Özet olarak: Bu metin, Osmanlı döneminden kalma, İslami astrolojiye dayalı bir "takvimname" veya "ihtiyaratname"dir. Ayın burçlardaki hareketine göre günlerin ve saatlerin hangi işler için uygun (hayırlı) olduğunu şiirsel bir dille anlatmaktadır. Ayrıca ebced hesabı ve rumi ayların ay hilaliyle ilişkisi gibi konulara da değinilmiştir. Metnin başında ve sonunda dini ifadelerle Allah'a hamd ve Resûl'e salât-u selâm getirilmiştir.